De Gasfabriek

een stuk glazen gasbuis
(particuliere collectie)

Petrus Regout, geboren in 1801, was een zakenman met buitengewoon veel flair. Achtereenvolgens richtte hij een kristalfabriek op, een spijkerfabriek, een aardewerkfabriek, een producent van geweren, en hij participeerde in de oprichting van o.a. een papierfabriek en een spoorwegmaatschappij.

Op 45-jarige leeftijd kreeg hij toestemming voor de bouw van een gasfabriek. Zijn belangrijkste doel was om een betere verlichting tot stand te brengen want, zo zei hij, gas had niet alleen bewezen dat het beter was dan olielampen en kaarsen, maar het bood ook economische en financiële voordelen.

Een belangrijke uitvinding

Om gebruik te kunnen maken van zijn eigen bestaande ondernemingen, besloot Regout om een leidingennet van glasbuizen aan te leggen. Deze glasbuizen waren niet alleen goedlkoper dan ijzeren leidingen, maar bovenal konden ze niet roesten. Koning Willem II, al jaren een goede vriend van Regout, gaf hem een licentie voor deze ontdekking.

Regout, progressieveling en genie

Hoe zagen deze glasbuizen eruit? Zij waren gemaakt van transparant groen glas, hadden een doorsnede van 15 cm, een glasdikte van ongeveer 2 cm en een lengte van 1 à 1,5 meter. De uiteinden sloten op elkaar aan en werden met kit vastgezet. De bochtstukken en vertakkingen waren niet van glas maar van porselein dat met glas was bedekt.

Een interessante handel

Petrus Regout kreeg van de stad Maastricht een concessie voor de levering van gas aan derden, waaronder de verlichting van de straten van de stad. Hij leverde het gas dat hij niet nodig had voor zijn eigen fabrieken. Binnen een jaar had hij zijn glasbuizen onder alle straten van Maastricht gelegd en kon daarmee gas leveren voor verlichting, voor ondernemingen, kerken en ook aan particulieren. En, ook zeer revolutionair voor die tijd, hij liet zijn klanten periodiek betalen.

Avontuur van korte duur

Na 1850 eindigde het gasavontuur van Petrus. Het gemeentebestuur had toestemming gekregen van de overheid om zelf publieke verlichting te installeren en nam de vergunning van Regout af.

In 1853 bouwde de stad zijn eigen gasfabriek en vijf jaar later installeerde het zijn eigen gasnetwerk. Petrus protesteerde en procedeerde, maar dat leverde niets op. Al zijn glasbuizen werden opgegraven. Er was maar een kleine troost: van de 6.500 buizen waren er slechts 19 kapot.