Robert Regout

‘Vandaag, 2 november 1943, op Allerheiligen, heb ik het pak kleren geopend dat ik gisteren uit Duitsland heb ontvangen, schrijft Eugénie Regout in haar persoonlijke dagboek. Die kleren van onze geliefde Beis had ik afgelopen vrijdag al zien liggen. En ironisch genoeg lagen ze opgeslagen in het Ministerie van Verkeer en Waterstaat waar wij dertig jaar geleden zo trots binnenstapten in het bureau van vader. Het pak lag nu onder het portret van onze vijand (Hitler).

Die avond heb ik thuis alles uitgepakt. Bovenop lagen de zwarte habijt en hoed, beide in perfecte staat. Ze waren de laatste jaren waarschijnlijk nauwelijks gedragen. Vervolgens het jasje van zijn zwarte pak. Wat zag dat jasje er uit! En dat voor Robert die er altijd zo keurig uitzag, nooit een vlekje dat wij moesten uitmaken. Nu was dat jasje meer rood dan zwart: een rode schijn, rode vlekken, mouwen en revers gerafeld, een vlek zo groot als een twee-en-een halve cent stuk op het voorpand, alles kapot en opgelapt. Priesterrabat en -kraag, zwarte pantalon. Schoenen met hakken als nieuw. Daaronder zijn ondergoed, ongewassen. Kleren die, denk ik, niet meer gedragen waren sinds zijn aankomst in Dachau in juli 1941.

Dan enkele pagina’s waarop Beis zorgvuldig aantekeningen had geschreven over alle brieven en pakken tot 6 juli 1941. Zijn gebedenboek waarin hij, vrees ik nu ik er nog eens goed naar kijk, in Dachau niet meer heeft gelezen.

Ik pak de kleren weer in. Ik knip de manchetknopen van zijn overhemd af. Zijn priesterrabat wil ik behouden. Al het andere zal ik naar het Jezuïeten broederschap van Beis sturen. En verder zullen wij met elkaar de herinneringen die wij aan hem hebben moeten delen. Ik bewaar zorgvuldig de brieven van Beis, die ik hoop aan mama te kunnen geven bij een volgend bezoek aan Den Haag.

Over wie schrijft Eugenie zo roerend?

Over haar broer Robert, Jezuïet, gedurende de Tweede Wereldoorlog gevangengenomen, gedeporteerd en overleden te Dachau op 28 december 1942.

‘Beys’ was zijn roepnaam. Hij werd in 1896 geboren te Maastricht als vijfde kind (van de negen) en tweede zoon van Louis II Regout en Wilhelmina Johanna Everard. Hij studeerde aan het Jezuïetencollege St. Willibrordus te Katwijk.

Robert was een middelmatige leerling, niet erg goed en niet erg slecht. Hij deed mee aan sport en speelde in de toneelstukken die in het college werden georganiseerd. In die periode uitte zich voor het eerst zijn godsdienstige roeping, die hij aanvankelijk onderdrukte. Maar toen hij 17 jaar was overwoog hij toch serieus om toe te treden tot de Compagnie de Jésus. Omdat zijn vader hem wat te jong vond om een dergelijk belangrijke beslissing te nemen, wist hij hem te overtuigen om zijn keuze uit te stellen tot na zijn universitaire studies. De jonge Robert studeerde dus eerst aan de universiteit van Utrecht en later de universiteit van Leiden. In november 1914 behaalde hij het kandidaatsexamen Internationaal Recht. Hij studeerde eveneens filosofie en theologie.

Op 15 augustus 1927 werd hij tot priester gewijd in de St. Servaas kathedraal te Maastricht.

Zijn talrijke geschriften ten gunste van de Rechten van de Mens maakten hem al snel tot een algemeen erkende specialist op dit terrein, zowel in Europa als in de Verenigde Staten. Hij was een groot voorstander van de Volkenbond en diens opdracht om door middel van onderhandelen de vrede te bewaren.

Toen in 1940 de Tweede Wereldoorlog uitbrak en Duitsland Nederland en België binnenviel, doceerde hij Internationaal Recht aan de universiteit van Nijmegen. De Duitse bezetter had absoluut geen waardering voor de stellingen die Robert verdedigde in zijn geschrift “Het Recht in bezette gebieden”. De bezetter te wijzen op zijn rechten en plichten was niet zonder risico. Hij werd dan ook gearresteerd en gedeporteerd naar Duitsland. Opgesloten in Dachau, trachtte hij met bezieling de moraal van zijn medegevangenen hoog te houden. Maar gedwongen tot uitputtende werken werd hij ziek. Zijn medegevangenen hebben nog getracht hem te verzorgen. Helaas te vergeefs.

Zijn lijdensweg eindigde op 28 december 1942. Zijn lichaam is nooit teruggevonden. Hij was pas 46 jaar …..

Bim (Edouard) Regout